Inzicht in actie – Hoe AI en dashboards leren bij Defensie slimmer maken

Data is pas waardevol als je er iets mee doet. Dat klinkt logisch, maar in veel leeromgevingen blijft informatie steken in rapporten die zelden gelezen worden, of systemen die geen duidelijk beeld geven van wat echt nodig is. Binnen het Ministerie van Defensie wil men dat anders aanpakken. Nu het fundament gelegd is met een krachtig on-premise datalake, is de volgende stap helder: het inzetten van slimme analyse en visuele dashboards die leren niet alleen volgen, maar ook sturen.

Binnen het AMALT-programma wordt hiervoor een geavanceerd analysemodel ontwikkeld, in nauwe samenwerking met TNO en NLR. Dit model vertaalt alle verzamelde leer- en HR-data naar bruikbare inzichten en gepersonaliseerde aanbevelingen – mogelijk gemaakt door AI.

Van overzicht naar inzicht

Het analysemodel bestaat uit twee slimme lagen: een interpretatiemodel en een adviesmodel. Het interpretatiemodel kijkt naar de enorme hoeveelheid gegevens in het datalake en herkent patronen die voor het menselijke oog vaak onzichtbaar blijven. Denk aan signalen van teruglopende motivatie, terugkerende kennishiaten binnen bepaalde teams of medewerkers die structureel leerstof overslaan.

Daarbovenop bouwt het adviesmodel voort. Dit model – gevoed door AI – doet suggesties voor vervolgstappen. Niet op basis van onderbuikgevoel, maar onderbouwd met data. Heeft een medewerker een kritieke vaardigheid nog niet onder de knie? Dan krijgt hij of zij een specifieke leeractiviteit aanbevolen. Blijkt uit meerdere bronnen dat een team achterloopt in een bepaald thema? Dan wordt dit zichtbaar gemaakt voor de teamleider met direct inzetbare oplossingen.

AI als medespeler van de leerprofessional

Deze werkwijze betekent niet dat AI beslissingen overneemt. Integendeel. De kracht zit juist in de samenwerking. AI neemt het zware werk uit handen – het doorzoeken van data, het herkennen van verbanden, het berekenen van impact – zodat L&D-professionals kunnen doen waar ze goed in zijn: keuzes maken, begeleiden en bijsturen.

Volgens Max Mertens van NLV:

“AI wordt de stille partner van elke leerprofessional. Het analysemodel signaleert, onderbouwt en adviseert. Maar het zijn de mensen die richting geven.”

Het resultaat: geen algemene leerpaden meer, maar onderbouwde, datagedreven keuzes die passen bij de praktijk.

Van inzicht naar actie met dashboards

Alle inzichten uit het analysemodel worden samengebracht in overzichtelijke, rolgebaseerde dashboards. Deze dashboards vormen de visuele laag van het systeem: een plek waar medewerkers, leerbegeleiders en managers kunnen zien wat er gebeurt – én wat er nodig is.

Voor de medewerker geeft het dashboard een persoonlijk overzicht van voortgang, reflectiemomenten, feedback en aanbevelingen. Voor de leerbegeleider toont het trends in prestaties, betrokkenheid en effectiviteit van leeractiviteiten. En voor de L&D-manager geeft het stuurinformatie: welke programma’s werken, waar ontstaan knelpunten, welke teams ontwikkelen zich snel en welke niet?

In plaats van achteraf te evalueren, biedt het systeem dus de mogelijkheid om tussentijds bij te sturen. Real-time. Gericht. En met impact.

Innovatie die relevant blijft

Wat het analysemodel echt vernieuwend maakt, is dat het zichzelf continu verbetert. Elke leeractiviteit levert nieuwe data op. AI leert van wat werkt en wat niet. Daarmee wordt het systeem niet alleen slimmer, maar ook persoonlijker en relevanter. Met een combinatie van Learning Analytics, AI en automation ontstaat zo een leercultuur die meebeweegt met wat nodig is – in plaats van vast te houden aan wat ooit werkte.

Wat staat op de planning?

Vanaf september 2025 gaat TNO, NLR en Next Learning Valley, als onderdeel van AMALT, actief aan de slag met de ontwikkeling van het analysemodel en de dashboards. Deze vormen de cruciale schakel tussen ruwe data en concrete leerervaringen. In combinatie met het datalake ontstaat zo een systeem dat verder gaat dan registreren alleen – het denkt mee, geeft onderbouwde adviezen en ondersteunt gericht in de leer- en ontwikkelreis.

Meer leren over… leren?

Benieuwd hoe dit ook jouw organisatie kan helpen om meer grip te krijgen op leerprocessen en ontwikkelkansen? Maak een afspraak met NLV. Max Mertens laat je graag zien hoe AI en dashboards niet alleen inzicht geven, maar ook het verschil maken in de praktijk.