Mei 2019. Het is een groeiend probleem in onderwijsland: door dalende leerlingaantallen wordt het voor sommige scholen lastig zich staande te houden. Tegelijkertijd is er door het idee van Leven Lang Ontwikkelen (Kamerbrief Leven Lang Ontwikkelen) een nieuwe doelgroep bijgekomen: de werkende student. Maar, deze groep vraagt om andere dingen dan de jeugdige scholier. Hoe ga je daar als onderwijsinstelling of organisatie mee om?
Zo kunnen volwassen studenten bijvoorbeeld zo min mogelijk op de werkvloer gemist worden, zeker met de groeiende tekorten. Daarnaast weten werkenden goed wat ze willen en hoe ze dat invullen, beter dan scholieren.
De oplossing? Een SPOC (Small Private Online Course) of MOOC (Massive Open Online Course).
Een korte geschiedenis van MOOC en SPOC
Digitaal colleges volgen of trainingen geven. In 2008 was er de eerste MOOC van Siemens en Downes (Mallon, 2013; Perna et al., 2014). Zoals altijd duurt het dan even voordat dit in onderwijsland opgepikt wordt. Dat gebeurde in 2013, toen Harvard de eerste SPOC lanceerde (Chauhan, 2014).
Hoe zorg je voor een boeiende SPOC of MOOC?
Een SPOC of MOOC bieden veel mogelijkheden. Tegelijkertijd is er regelmatig sprake van uitval van deelnemers: online leren is anoniemer en het is makkelijker om te stoppen met een college of training. Natuurlijk wil je als aanbieder van een SPOC of MOOC zo veel mogelijk informatie meegeven en de deelnemer zo lang mogelijk boeien. De volgende zeven basiswaarden (Figuur 1) helpen om de MOOC of SPOC boeiend te maken en te houden. Figuur 1: De zeven basiswaarden voor een SPOC/MOOC
Erkennen van voorkennis
Een SPOC of MOOC vraagt om een uitdagende leeromgeving waarin de deelnemer gekend wordt in zijn kennis en deze ook kan delen met de rest. Het sociale aspect is daar een belangrijk onderdeel van.
Sociale verbinding zoeken en stimuleren
Samen met de andere deelnemers aan de SPOC of MOOC vorm je als deelnemer onderdeel van het kennisnetwerk. Iedereen brengt zijn eigen expertise mee en wil daarin worden gekend en gehoord. Door deze kennis samen te delen, wordt de online leeromgeving rijker en waardevoller.
Stimulerende open vragen
Door stimulerende open vragen te stellen en verder te kijken dan de gebaande weg, bied je iets wat een deelnemer minder zal vinden in een reguliere setting van een cursus of training. Zonder stimulerende vragen is de verleiding groot om vooral te consumeren en minder te delen. Door te prikkelen, worden de deelnemers uitgenodigd verder te kijken dan hun eigen kennis en ervaringen. Zo zullen ze zelf ook meer nieuwe kennis opdoen. Na afronding van de MOOC of SPOC is het fijn als de deelnemers het idee hebben iets opgehaald én bijgedragen te hebben.
Uitdagend en behapbaar
Deelnemers volgen vaak een SPOC of MOOC naast hun andere dagelijkse bezigheden. Daarom is het van belang dat de omgeving uitdagend en behapbaar is. Hoe langer de leerstof en de duur van de SPOC of MOOC, des te lastiger is het om gemotiveerd te blijven.
Delen
Wees niet bang te delen, zowel eigen kennis als die van deelnemers. Uit onderzoeken blijkt dat hoe meer er gedeeld wordt, hoe sneller men terugkomt voor meer informatie. De deelnemers hebben immers de kennis en expertise van de aanbiedende organisatie zelf gezien en ervaren en zullen de aanbiedende organisatie eerder ook voor andere vraagstukken inzetten.
Look & Feel
Het is belangrijk om een uniforme leeromgeving in te zetten die duidelijk en overzichtelijk is, en aanspreekt. Denk hierbij aan de vormgeving, foto’s, of gebruikte bronnen.
Blended learning
De combinatie van een online MOOC of SPOC met daarnaast fysieke bijeenkomsten wordt door deelnemers vaak gezien als meerwaarde. Wel moeten ze het gevoel hebben op die bijeenkomsten iets te halen wat ze anders niet zouden vinden en wat ze nog niet eerder ontvangen hebben.
In het artikel 9 succesfactoren van ORDINA-MOOC op de site van Next Learning Valley vind je meer belangrijke factoren die aansluiten op deze zeven basiswaarden.
Over de schrijfster van deze blog Ik ben Gisela van Manen, student Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit, al 12 jaar werkzaam in het onderwijs en eigenaar van Onderwijsbureau Scientia. Voor mijn eindscriptie voer ik onderzoek uit naar het ontwerp en de implementatie van SPOCs. Next Learning Valley heeft mij geholpen met het bereiken van een mooie groep gebruikers. In de voorbereiding en uitvoering van mijn onderzoek heb ik al diverse mensen mogen interviewen. Ook heb ik er de nodige literatuur op nageslagen. In deze blog heb ik alvast een tipje van de sluier opgelicht over de tussentijdse resultaten die ik heb verzameld rondom de vraag: wat is er nodig voor een goed lopende SPOC of MOOC?
